Grip ve KOVİD sezonunun en yoğun dönemine girerken, 50 yaş üstü kişilere yönelik aşı tavsiyelerinde yakın zamanda bazı değişiklikler oldu.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) yakın zamanda zatürre aşısı yaşını 15 yıl düşürdü.
65 yaş ve üzerindekilere pnömokok aşısını önermek yerine artık 50 yaşından itibaren aşı yapılması öneriliyor.
TÜBERKÜLOZ, DÜNYANIN EN ÖLÜMCÜL BULAŞICI HASTALIĞI OLARAK KOVİD'İ GERİDE BIRAKTI
New York City'deki Columbia Üniversitesi Tıp Merkezi'nde cerrah ve yardımcı doçent olan Dr. Susannah Hills, Haberler Digital'e şunları söyledi: “50 yaşın üzerindeki herkes aşıları düşünmeli, çünkü yaşlandıkça bağışıklık sistemimiz daha savunmasız hale gelebilir.”
Hangi aşıların yapılacağını seçerken kişisel riskin de dikkate alınmasının önemli olduğunu söyledi.
CDC yakın zamanda zatürre aşısı yaşını 15 yıl azaltarak 65'ten 50'ye düşürdü. (iStock)
“Diyabet, bağışıklık yetersizliği veya kanser gibi altta yatan sağlık sorunları var mı? Öyleyse aşı olmak daha da önemli hale geliyor.”
ABD'DE İLK KEZ DOMUZUN KUŞ GRİBİNE GİRDİĞİNİ SAĞLIK YETKİLİLERİ DOĞRULADI
Haberler Digital, 50 yaş ve üzeri kişilerin kendi yaş gruplarına yönelik aşı rehberliğini takip etmelerine yardımcı olmak için çeşitli bulaşıcı hastalık uzmanlarından görüşler topladı.
1. Grip aşısı
CDC, 50 yaş ve üzeri de dahil olmak üzere 6 aylık ve daha büyük herkesin her yıl grip aşısı olmasını öneriyor.
Los Angeles, California'da halk sağlığı doktoru olan Dr. Jennifer Dunphy, grip aşısının 50 yaş ve üzeri nüfusta ölümleri ve hastaneye yatışları önemli ölçüde azalttığının (%40'tan %52'ye) bilindiğini kaydetti.
Doktor, yaygın yan etkilerin vücut ağrıları ve düşük dereceli ateş olduğunu belirtti.
Bir doktor, grip aşısının 50 yaş ve üzeri nüfusta ölümleri ve hastaneye yatışları önemli ölçüde azalttığının (%40'tan %52'ye) bilindiğini belirtti. (iStock)
Dunphy, “Bazı durumlarda sinir sistemini etkileyebilecek çok nadir fakat daha ciddi yan etkiler vardır” dedi.
“Aşının 50 yaşın üzerindeki çoğu insan için faydaları, tüm risklerden daha ağır basacaktır, ancak doktorunuzla konuşmanız tavsiye edilir.”
2.COVID-19 aşısı
CDC, 6 aylık ve daha büyük herkesin COVID-19'a karşı aşılanmasını ve her yıl, genellikle ekim ayının sonundan önceki sonbaharda, güncellenmiş bir aşı almasını önermektedir.
Ajans ayrıca 65 yaş ve üstü kişilere aşının ikinci dozunu almalarını da tavsiye ediyor.
GRİP VE KOVİD AŞILARI: İKİSİNİ AYNI ANDA YAPILMALI MI?
UH Rainbow Babies'te bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. Amy Edwards, “Grip ve RSV ile birlikte, COVID, yaşlı yetişkinlerde yüksek oranda hastaneye kaldırılma ve ölüm oranlarına neden olan ve ilerleyen yaşla birlikte artan riskle birlikte görülen solunum yolu virüsleri üçlüsünün bir parçasıdır.” ve Cleveland, Ohio'daki Çocuk Hastanesi, Haberler Digital'e söyledi.
Bir doktor, Kovid-19 aşısı için insanların en az üç hafta arayla iki tam doz almasının ardından yıllık takviye dozlarının alınmasının önerildiğini söyledi. (iStock)
Dunphy'ye göre, COVID-19 aşısı için insanların en az üç hafta arayla iki tam doz ve ardından yıllık takviye dozları almaları öneriliyor.
Güçlendiricilerin virüsün en güncel türüne karşı etkili olacak şekilde tasarlandığını söyledi.
“COVID aşısı, maruziyetin enfeksiyona dönüşmesine ve enfeksiyonun ciddi enfeksiyona dönüşmesine karşı mücadele eden antikorların gelişimini artırmaya çalışıyor” dedi.
“Yan etkiler değişiklik gösterir ancak çoğunlukla hafif, grip benzeri semptomlarla sınırlıdır.”
CDC'ye göre anafilaktik şok, miyokardit (kalp kası iltihabı) veya perikardit (kalbi çevreleyen zarın iltihabı) dahil olmak üzere bazı ciddi yan etkiler COVID aşılarıyla ilişkilendirildi.
3. Pnömokok aşısı
Pnömokok (pnömoni) aşısı 5 yaşından küçük çocuklara ve 50 yaş ve üzeri yetişkinlere önerilmektedir.
Bu, 65 yaş ve üzeri yetişkinlere aşı yapılması çağrısında bulunan önceki kılavuzun güncellemesidir.
CDC RAPORLARINA GÖRE ANAOKULU ÇOCUKLARI ARASINDA AŞI MUAFİYETLERİ ARTIYOR
Bu tek seferlik aşı, zatürre, sepsis ve menenjite neden olabilecek bakteriyel enfeksiyonlara karşı koruma sağlamak üzere tasarlanmıştır.
Kurum, daha önce hiç pnömokok konjuge aşısı almamış veya aşı geçmişlerinden emin olmayan 50 yaş ve üzeri tüm yetişkinlere mevcut üç aşıdan birinin (PCV15, PCV20 veya PCV21) yapılmasını önermektedir.
Edwards, Haberler Digital'e şöyle konuştu: “Hastaneye yatış ve zatürre nedeniyle ölüm oranı 50 yaşında artıyor, 65 yaşında ise daha da artıyor.”
Haberler Digital'e konuşan bir doktor, “Hastaneye yatış ve zatürre nedeniyle ölüm oranı 50 yaşında artıyor, 65 yaşında ise çok daha fazla artıyor” dedi. (iStock)
“Genellikle yetişkinlere tek doz almaları tavsiye edilir, ancak bazı yüksek riskli yetişkinlere her beş yılda bir doz verilebilir.”
Bu aşının yan etkilerinin genellikle minimum düzeyde olduğunu belirtti.
CDC'ye göre ateş, titreme, yorgunluk, baş ağrısı, kas ağrıları, eklem ağrısı veya enjeksiyon bölgesinde kızarıklık, şişlik, ağrı veya hassasiyet bazı olası yan etkilerdir.
4. Tdap aşısı
Tdap (tetanoz, difteri, boğmaca) aşısı tetanoz, difteri ve boğmacaya karşı korunmaya yardımcı olur.
BURUN SPREY GRİP AŞISI EVDE KULLANIM İÇİN FDA ONAYI ALINDI: 'İYİ BİR ALTERNATİF'
Daha yaygın olarak boğmaca olarak bilinen boğmaca, 2024 yılında ABD'de bir artış gösterdi ve geçen yıl aynı zamanda beş kattan fazla vaka rapor edildi.
Edwards, “Tüm yetişkinlerin her 10 yılda bir tetanoz aşısı yaptırması gerekiyor, çünkü bu en uzun süreli korumadır.” tavsiyesinde bulundu.
Çoğu doktor, Kovid-19 ve grip aşılarını aynı anda yaptırmanın sorun olmadığı konusunda hemfikir. (iStock)
“Boğmacaya karşı aşı bazen bazı yaşlı yetişkinlere, özellikle de çok küçük çocuklarla (torunlarla) vakit geçirecek olanlara tavsiye edilir, çünkü bebekler boğmacadan ölüm açısından çok yüksek risk altındadır.”
CDC, Tdap aşısından sonra en sık görülen yan etkilerin hafif ateş, baş ağrısı, yorgunluk, kusma, bulantı, ishal ve enjeksiyon bölgesinde ağrı, şişlik veya kızarıklık olduğunu belirtti.
Yetişkinler bu aşının gerekli olup olmadığı konusunda doktorlarıyla görüşmelidir.
5. Zona aşısı
CDC'ye göre 50 yaş ve üzeri yetişkinlerin iki ila altı ay arayla iki doz Shingrix, zona aşısı almaları önerilir.
Aşı, daha yaygın olarak zona olarak bilinen, herpes zoster adı verilen bir duruma karşı koruma sağlar.
FOX HABER UYGULAMASINA ULAŞMAK İÇİN TIKLAYIN
Edwards'a göre enfeksiyon, sinir hasarına, kronik sinir ağrısına ve bazen beyin iltihabına neden olabilen varicella-zoster virüsünün neden olduğu ağrılı bir döküntüye neden oluyor.
“Zona, 50'yi geçen her on yılda daha yaygın hale geliyor” dedi.
CDC'ye göre 50 yaş ve üzeri yetişkinlerin iki ila altı ay arayla iki doz Shingrix, zona aşısı almaları önerilir. (iStock)
Edwards, “Bu aşı, yüksek oranda ateş ve vücut ağrıları nedeniyle biraz sert olma eğiliminde” diye uyardı.
“Her ikisini de yaptıran birçok kişi, zona aşısının, mRNA COVID aşıları kadar veya daha sonra bir veya iki gün kendinizi kötü hissetmenize neden olacak kadar kötü olduğunu söylüyor.”
SAĞLIK BÜLTENİMİZE KAYIT OLMAK İÇİN TIKLAYIN
Edwards, zona aşısının şu anda tek seferlik, ömür boyu bir doz olarak uygulandığını ve 50 yaş civarında aşılananlar için yaşamın ilerleyen dönemlerinde herhangi bir takviye önerilmediğini belirtti.
Daha fazla Sağlık makalesi için şu adresi ziyaret edin: www.Haberler/health
Uzmanlar, her kişinin aşı planını birinci basamak doktoruyla görüşmesinin en iyisi olduğu konusunda hemfikir.
Hills, “Bazı kişiler daha yüksek risk altında olabilir ve bu aşıları daha erken yaptırmaları gerekebilir veya başka aşılara da ihtiyaç duyabilirler.” diye ekledi.
Melissa Rudy, Haberler Digital'in kıdemli sağlık editörü ve yaşam tarzı ekibinin bir üyesidir. Hikaye ipuçları melissa.rudy@haberler adresine gönderilebilir.
ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri (CDC) yakın zamanda zatürre aşısı yaşını 15 yıl düşürdü.
65 yaş ve üzerindekilere pnömokok aşısını önermek yerine artık 50 yaşından itibaren aşı yapılması öneriliyor.
TÜBERKÜLOZ, DÜNYANIN EN ÖLÜMCÜL BULAŞICI HASTALIĞI OLARAK KOVİD'İ GERİDE BIRAKTI
New York City'deki Columbia Üniversitesi Tıp Merkezi'nde cerrah ve yardımcı doçent olan Dr. Susannah Hills, Haberler Digital'e şunları söyledi: “50 yaşın üzerindeki herkes aşıları düşünmeli, çünkü yaşlandıkça bağışıklık sistemimiz daha savunmasız hale gelebilir.”
Hangi aşıların yapılacağını seçerken kişisel riskin de dikkate alınmasının önemli olduğunu söyledi.
CDC yakın zamanda zatürre aşısı yaşını 15 yıl azaltarak 65'ten 50'ye düşürdü. (iStock)
“Diyabet, bağışıklık yetersizliği veya kanser gibi altta yatan sağlık sorunları var mı? Öyleyse aşı olmak daha da önemli hale geliyor.”
ABD'DE İLK KEZ DOMUZUN KUŞ GRİBİNE GİRDİĞİNİ SAĞLIK YETKİLİLERİ DOĞRULADI
Haberler Digital, 50 yaş ve üzeri kişilerin kendi yaş gruplarına yönelik aşı rehberliğini takip etmelerine yardımcı olmak için çeşitli bulaşıcı hastalık uzmanlarından görüşler topladı.
1. Grip aşısı
CDC, 50 yaş ve üzeri de dahil olmak üzere 6 aylık ve daha büyük herkesin her yıl grip aşısı olmasını öneriyor.
Los Angeles, California'da halk sağlığı doktoru olan Dr. Jennifer Dunphy, grip aşısının 50 yaş ve üzeri nüfusta ölümleri ve hastaneye yatışları önemli ölçüde azalttığının (%40'tan %52'ye) bilindiğini kaydetti.
Haberler Digital'e verdiği demeçte, “Aşıyı yaz sonunda, tercihen eylül ayında, hava değişimleri ve virüsler daha yaygın hale gelmeden önce yaptırmanız tavsiye edilir” dedi.
Doktor, yaygın yan etkilerin vücut ağrıları ve düşük dereceli ateş olduğunu belirtti.
Bir doktor, grip aşısının 50 yaş ve üzeri nüfusta ölümleri ve hastaneye yatışları önemli ölçüde azalttığının (%40'tan %52'ye) bilindiğini belirtti. (iStock)
Dunphy, “Bazı durumlarda sinir sistemini etkileyebilecek çok nadir fakat daha ciddi yan etkiler vardır” dedi.
“Aşının 50 yaşın üzerindeki çoğu insan için faydaları, tüm risklerden daha ağır basacaktır, ancak doktorunuzla konuşmanız tavsiye edilir.”
2.COVID-19 aşısı
CDC, 6 aylık ve daha büyük herkesin COVID-19'a karşı aşılanmasını ve her yıl, genellikle ekim ayının sonundan önceki sonbaharda, güncellenmiş bir aşı almasını önermektedir.
Ajans ayrıca 65 yaş ve üstü kişilere aşının ikinci dozunu almalarını da tavsiye ediyor.
GRİP VE KOVİD AŞILARI: İKİSİNİ AYNI ANDA YAPILMALI MI?
UH Rainbow Babies'te bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. Amy Edwards, “Grip ve RSV ile birlikte, COVID, yaşlı yetişkinlerde yüksek oranda hastaneye kaldırılma ve ölüm oranlarına neden olan ve ilerleyen yaşla birlikte artan riskle birlikte görülen solunum yolu virüsleri üçlüsünün bir parçasıdır.” ve Cleveland, Ohio'daki Çocuk Hastanesi, Haberler Digital'e söyledi.
Bir doktor, Kovid-19 aşısı için insanların en az üç hafta arayla iki tam doz almasının ardından yıllık takviye dozlarının alınmasının önerildiğini söyledi. (iStock)
Dunphy'ye göre, COVID-19 aşısı için insanların en az üç hafta arayla iki tam doz ve ardından yıllık takviye dozları almaları öneriliyor.
Güçlendiricilerin virüsün en güncel türüne karşı etkili olacak şekilde tasarlandığını söyledi.
“COVID aşısı, maruziyetin enfeksiyona dönüşmesine ve enfeksiyonun ciddi enfeksiyona dönüşmesine karşı mücadele eden antikorların gelişimini artırmaya çalışıyor” dedi.
“Yan etkiler değişiklik gösterir ancak çoğunlukla hafif, grip benzeri semptomlarla sınırlıdır.”
CDC'ye göre anafilaktik şok, miyokardit (kalp kası iltihabı) veya perikardit (kalbi çevreleyen zarın iltihabı) dahil olmak üzere bazı ciddi yan etkiler COVID aşılarıyla ilişkilendirildi.
3. Pnömokok aşısı
Pnömokok (pnömoni) aşısı 5 yaşından küçük çocuklara ve 50 yaş ve üzeri yetişkinlere önerilmektedir.
Bu, 65 yaş ve üzeri yetişkinlere aşı yapılması çağrısında bulunan önceki kılavuzun güncellemesidir.
CDC RAPORLARINA GÖRE ANAOKULU ÇOCUKLARI ARASINDA AŞI MUAFİYETLERİ ARTIYOR
Bu tek seferlik aşı, zatürre, sepsis ve menenjite neden olabilecek bakteriyel enfeksiyonlara karşı koruma sağlamak üzere tasarlanmıştır.
Kurum, daha önce hiç pnömokok konjuge aşısı almamış veya aşı geçmişlerinden emin olmayan 50 yaş ve üzeri tüm yetişkinlere mevcut üç aşıdan birinin (PCV15, PCV20 veya PCV21) yapılmasını önermektedir.
Edwards, Haberler Digital'e şöyle konuştu: “Hastaneye yatış ve zatürre nedeniyle ölüm oranı 50 yaşında artıyor, 65 yaşında ise daha da artıyor.”
Haberler Digital'e konuşan bir doktor, “Hastaneye yatış ve zatürre nedeniyle ölüm oranı 50 yaşında artıyor, 65 yaşında ise çok daha fazla artıyor” dedi. (iStock)
“Genellikle yetişkinlere tek doz almaları tavsiye edilir, ancak bazı yüksek riskli yetişkinlere her beş yılda bir doz verilebilir.”
Bu aşının yan etkilerinin genellikle minimum düzeyde olduğunu belirtti.
CDC'ye göre ateş, titreme, yorgunluk, baş ağrısı, kas ağrıları, eklem ağrısı veya enjeksiyon bölgesinde kızarıklık, şişlik, ağrı veya hassasiyet bazı olası yan etkilerdir.
4. Tdap aşısı
Tdap (tetanoz, difteri, boğmaca) aşısı tetanoz, difteri ve boğmacaya karşı korunmaya yardımcı olur.
BURUN SPREY GRİP AŞISI EVDE KULLANIM İÇİN FDA ONAYI ALINDI: 'İYİ BİR ALTERNATİF'
Daha yaygın olarak boğmaca olarak bilinen boğmaca, 2024 yılında ABD'de bir artış gösterdi ve geçen yıl aynı zamanda beş kattan fazla vaka rapor edildi.
Edwards, “Tüm yetişkinlerin her 10 yılda bir tetanoz aşısı yaptırması gerekiyor, çünkü bu en uzun süreli korumadır.” tavsiyesinde bulundu.
Çoğu doktor, Kovid-19 ve grip aşılarını aynı anda yaptırmanın sorun olmadığı konusunda hemfikir. (iStock)
“Boğmacaya karşı aşı bazen bazı yaşlı yetişkinlere, özellikle de çok küçük çocuklarla (torunlarla) vakit geçirecek olanlara tavsiye edilir, çünkü bebekler boğmacadan ölüm açısından çok yüksek risk altındadır.”
CDC, Tdap aşısından sonra en sık görülen yan etkilerin hafif ateş, baş ağrısı, yorgunluk, kusma, bulantı, ishal ve enjeksiyon bölgesinde ağrı, şişlik veya kızarıklık olduğunu belirtti.
Yetişkinler bu aşının gerekli olup olmadığı konusunda doktorlarıyla görüşmelidir.
5. Zona aşısı
CDC'ye göre 50 yaş ve üzeri yetişkinlerin iki ila altı ay arayla iki doz Shingrix, zona aşısı almaları önerilir.
Aşı, daha yaygın olarak zona olarak bilinen, herpes zoster adı verilen bir duruma karşı koruma sağlar.
FOX HABER UYGULAMASINA ULAŞMAK İÇİN TIKLAYIN
Edwards'a göre enfeksiyon, sinir hasarına, kronik sinir ağrısına ve bazen beyin iltihabına neden olabilen varicella-zoster virüsünün neden olduğu ağrılı bir döküntüye neden oluyor.
“Zona, 50'yi geçen her on yılda daha yaygın hale geliyor” dedi.
CDC'ye göre 50 yaş ve üzeri yetişkinlerin iki ila altı ay arayla iki doz Shingrix, zona aşısı almaları önerilir. (iStock)
Edwards, “Bu aşı, yüksek oranda ateş ve vücut ağrıları nedeniyle biraz sert olma eğiliminde” diye uyardı.
“Her ikisini de yaptıran birçok kişi, zona aşısının, mRNA COVID aşıları kadar veya daha sonra bir veya iki gün kendinizi kötü hissetmenize neden olacak kadar kötü olduğunu söylüyor.”
SAĞLIK BÜLTENİMİZE KAYIT OLMAK İÇİN TIKLAYIN
Edwards, zona aşısının şu anda tek seferlik, ömür boyu bir doz olarak uygulandığını ve 50 yaş civarında aşılananlar için yaşamın ilerleyen dönemlerinde herhangi bir takviye önerilmediğini belirtti.
Daha fazla Sağlık makalesi için şu adresi ziyaret edin: www.Haberler/health
Uzmanlar, her kişinin aşı planını birinci basamak doktoruyla görüşmesinin en iyisi olduğu konusunda hemfikir.
Hills, “Bazı kişiler daha yüksek risk altında olabilir ve bu aşıları daha erken yaptırmaları gerekebilir veya başka aşılara da ihtiyaç duyabilirler.” diye ekledi.
Melissa Rudy, Haberler Digital'in kıdemli sağlık editörü ve yaşam tarzı ekibinin bir üyesidir. Hikaye ipuçları melissa.rudy@haberler adresine gönderilebilir.